Het NTvG beheert, als onderdeel van de medisch-historische bibliotheek, een penningenverzameling met betrekking tot de geneeskunde, waarvan de oudste exemplaren uit de 17e eeuw stammen.
De stukjes gestold verleden die wij voor u selecteerden, vertellen interessante verhalen over het ontstaan van het vak van geneesheer en later geneesvrouw, de institutionalisering van de opleiding, de specialisering in vakgebieden en de ontwikkeling van de medische wetenschap van 1800 tot heden.
Wij hebben hier een selectie van pronkstukken op een rij gezet: wilt u meer weten over de medisch-historische context, klik dan op de rode button.
150 jaar Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Jaar: 2006
Autoriteit: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Kunstenaar: Hellegers, G.
Voorzijde: Bovenaan 1857, onderaan 2006, in het midden een horizontale baan met Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Achterzijde: boekenkast met esculaapslang met staf, in de onderste boekenplank het monogram van de kunstenaar.
Materiaal: brons
Techniek: slagpenning
Afmeting: 7 cm
Bijzonderheden: De voorzijde van de penning is als een vergrootglas waarmee de tekst wordt bekeken. Het vergrootglas symboliseert wetenschappelijke nieuwsgierigheid en een een kritische blik. Het beeld dat ermee wordt verkregen is echter niet compleet en enigszins vertekend. Op de keerzijde staat een gedeelte van de boekenkast op de kamer van de hoofdredacteur, met daarin alle jaargangen van het Tijdschrift. Het klassieke symbool van de klinische geneeskunde, de esculaapslang met staf, waart rond in de jaargangen. Soms s hij god te zien, soms minder goed - geneeskunde is niet altijd makkelijk in woorden uit te drukken en omgekeerd is op papier vastgelegde kennis niet makkelijk te vertalen naar de klinische praktijk. De slang is hier voorgesteld als 'ouroboros': hij neemt de eigen staart in de bek, zinnebeeld van de eeuwigheid. De Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is vast van plan om ook in de toekomst de Nederlandse geneeskunde te blijven voorzien van onafhankelijke medische kennis.
175 jaar Academisch Ziekenhuis Utrecht
>> lees het verhaal achter deze penning
Jaar: 1993
Autoriteit: Academisch Ziekenhuis Utrecht
Voorzijde: Drie-dimensionaal object, bestaande uit drie gelijke parten, samen gehouden door magneten. Ieder part gelijkt een uilenkop.
Achterzijde: gelijk aan voorzijde zonder reliëf.
Materiaal: brons
Techniek: gemengde techniek
Afmeting: 5,8 cm
Bijzonderheden: de drie delen staan symbool voor de gelijkheid van de drie pijlers van de opleiding; onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg. Elk van de delen op zich zelf heeft de (abstracte) vorm van een uilenkop.
Digitale catalogus NTvG
A.C. Ruys (1898-1977)
>> lees het verhaal achter deze penning
Jaar: 1973
Autoriteit: Vriendenkring
Kunstenaar: Sondaar, L.H.
Voorzijde: Kop in profiel naar rechts
Achterzijde: nil
Materiaal: keramiek
Afmeting: 17 cm
Bijzonderheden: Anna Charlotte Ruys (1898-1977) promoveerde op 3 juli 1925 op haar proefschrift De verwekker van de rattebeet-ziekte. In april 1940 werd Ruys benoemd tot buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en in 1948 volgde zij J.J. Van Loghem op als hoogleraar in de bacteriologie, epidemiologie en de immuniteitsleer. Ten tijden van de Tweede Wereldoorlog sloot Ruys zich onmiddellijk aan bij het artsenverzet, dat in de zomer van 1941 met de oprichting van het Medisch Contact begonnen was. Ruys was betrokken bij de vrouwenbeweging en richtte zich vooral op de belangen van vrouwelijke artsen, die vanaf 1933 behartigd werden door de Vereeniging van Nederlandsche Vrouwelijke Artsen. Daarnaast was Ruys ook lid van de redactie van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (1945-1948).
Digitale catalogus NTvG
Bertie Huidekoper Prijs
Jaar: 2005
Autoriteit: Frederik Ruysch Stichting
Kunstenaar: Van Daalen, D.
Voorzijde: van boven afgesneden geprepareerd kinderkopje naar rechts, versierd met kant (linksonder en rechtsboven); erboven staat: FREDERIK / RUYSCH / STICHTING
Achterzijde: placenta met navelstreng en horizontaal de tekst: BERTIE / HUIDEKOPER / PRIJS
Materiaal: brons
Techniek: gietpenning
Afmeting: 8 cm
Bijzonderheden: Deze prijspenning is in opdracht van de Frederik Ruysch Stichting vervaardigd en genoemd naar Bertie Huidekoper. De prijs wordt uitgereikt aan vroedvrouwen die zich onderscheiden op wetenschappelijk gebied. Bertie Huidekoper was eerste verloskundige met een universitaire aanstelling die wetenschappelijk onderzoek deed. Samen met professor Kloosterman ontwikkelde zij de beroemde Amsterdamse groeicurven.
Digitale catalogus NTvG
Bibliotheca Thysiana
Jaar: 2001
Autoriteit: Stichting Bibliotheca Thysiana
Voorzijde: open liggend boek, de vouw op een s-vormige diagonale lijn (van linksonder naar rechtsboven) die een fond verdeelt van perkament links en leer rechts; linksboven zwaan, rechtsonder phoenix; tegen linkerrand: Bibliotheca Thysiana, tegen de rechter: RENOVATA MMI
Achterzijde: profiel van houten boekenmolen met centraal phoenix-lakzegeltje; in de vier hoeken: VITA MIHI MORS EST; onderaan: GH 2001
Materiaal: brons
Techniek: gietpenning
Afmeting: 7,7 cm
Bijzonderheden: Uitgereikt aan het NTVG ter gelegenheid van de ondersteuning van de renovatie van de bibliotheek van het Teylers Museum.
Digitale catalogus NTvG
Cheiron onderwijst Asklepios
Jaar: 1991
Autoriteit: onbekend
Kunstenaar: Van de Vathorst, Th.
Voorzijde: de centaur Cheiron met op zijn rug de jonge Asklepios
Achterzijde: Cheiron met Asklepios op zijn rug trios quart van achteren rechts gezien; onder lege banier voor inscriptie
Materiaal: brons
Techniek: gietpenning
Afmeting: 7,5 cm
Bijzonderheden: Asklepios, ook wel Aesculapius, was de Griekse god van de geneeskunde en genezing en wordt vaak afgebeeld met een esculaap. Hij was de zoon van Apollo en Coronis, geboren in Epidauris en werd in de geneeskunde onderwezen door de wijze centaur Chiron. Naast twee zoon kreeg hij drie dochters; Hygieia (godin van de gezondheid), Achelois (godin van de maan en pijnstilling) en Panacea (godin van de geneesmiddelen).
Digitale catalogus NTvG
De wetenschap weerspiegelt de samenleving (1575-2000)
>> lees het verhaal achter deze penning
Jaar: 2000
Autoriteit: Universiteit Leiden
Voorzijde: Spiegelende bol in witte brede ring, de woorden 'wetenschap' en 'samenleving' binnenin de witte ring weerspiegelen in de bol.
Achterzijde: gelijk aan de voorzijde
Materiaal: gemengd materiaal
Techniek: gemengde techniek
Afmeting: 10 cm
Erepenning Gemeente Hoogezand-Sappemeer
>> lees het verhaal achter deze penning
Jaar: 1995
Autoriteit: Gemeente Hoogezand-Sappemeer
Voorzijde: Naakte vrouw uit hoofdletter V stappend; links in lopend handschrit Vastberaden, vechtend voor, en re: vrede en vrouwenrechten
Achterzijde: In li helft en boven Dr/Aletta/Jacobs/, waaronder leeg kwadrant voor naam-inscriptie. Re helft vert Hoogezand en langs rand Sappemeer - waartussen een koppelteken hor.
Materiaal: brons
Techniek: gietpenning
Afmeting: 5,8 cm
Digitale catalogus NTvG
Erepenning Katholieke Universiteit van Nijmegen
>>lees het verhaal achter de penning
Jaar: 1923
Autoriteit: Kath. Universiteit van Nijmegen
Voorzijde: Wapen van de Universiteit met zware kroon met kruis; li. en re. omgeven door banderolle waarop: IN DEI NOMINE FELICITER Het geheel is omgeven door: AD.MEM.UNIVERSITATIS.R.C.NOVIOMAGENSIS.FEL.INSTITUTAE.
Achterzijde: Zicht in kleine 7-hoekige kapel waaruit van binnenkoepel een 7 stralen uitzendende duif wordt gezien. In afsnee van de 4 treden to1 kapel:PROV.IX.I Omschrift: COLUMNAS.SEPTEM.SAPIENTIA.AEDIFICAVIT.SIBI.DOMUM
Materiaal: brons
Techniek: slagpenning
Afmeting: 8,5 cm
Digitale catalogus NTvG
Erepenning SGO, Stimuleringsprogramma Gezondheidsonderzoek
Jaar: 1997
Autoriteit: Adviesgroep Stimuleringsprogramma Gezondheidsonderzoek
Kunstenaar: Reniers, J.
Voorzijde: Cirkel waarin op lager niveau gelijkbenige driehoek, die op één punt naar buiten open is, en aan de drie toppen een uitsparing heeft. Geen tekst.
Achterzijde: Geen beeld, behalve monogram aan rand cirkel (JR)
Materiaal: brons
Techniek: gietpenning
Afmeting: 8 cm
Bijzonderheden: Tekens, w.o. S G O, worden zichtbaar worden bovendeel te draaien (as-constructie)